Ο Χάγιεκ για τη Δικαιοσύνη

Στην παραπάνω απάντησή του ο Χάγιεκ απαντάει κυρίως στο αίτημα να αμείβεται κανείς ανάλογα με την πραγματική (σύμφωνα με κάποια κοινωνική ηθική) αξία αυτού που κάνει, αλλά απαντά στην ουσία και στο αίτημα να αμείβεται κάποιος σύμφωνα με τις ανάγκες του. Ο Χάγιεκ στο παρόν κομμάτι δεν αναφέρεται καν στο γεγονός ότι, για να εφαρμοστεί μία τέτοια αντίληψη για τη δικαιοσύνη, τότε πρέπει με κάποιο τρόπο να νοθεύεται και να περιορίζεται σε τεράστιο βαθμό η ατομική ελευθερία (είτε δηλαδή να υποχρεώνονται τα άτομα από μία εξουσία να επιλέγουν τις δίκαιες κοινωνικά παροχές είτε από τη άλλη να τους αφαιρείται όλο το εισόδημα για να παρέχει το κράτος το "δίκαιο" εισόδημα στους εργαζομένους του). Λέει κάτι άλλο στην πραγματικότητα πιο σημαντικό.

Αυτό που λέει είναι ότι το πλεονέκτημα της ελεύθερη αγοράς είναι κυρίως ο τρόπος οργάνωσης των οικονομικών πόρων που αναπτύσσεται στα πλαίσιά της και σε καμία περίπτωση δεν είναι το πλεονέκτημά της ο τρόπος κατανομής του πλούτου. Λέει, δηλαδή, ότι ο τρόπος οργάνωσης των οικονομικών πόρων στην ελεύθερη αγορά είναι ο μόνος ικανός, για να συγκρατήσει και να ρυθμίσει το παρόν επίπεδο υλικής παραγωγής στο οποίο έχει φθάσει η ανθρωπότητα, και αυτό ακριβώς επειδή στα πλαίσιά της υπάρχει ένας καλός τρόπος να αναγνωρίζεται και να ανταμείβεται η επιτυχία, ενώ παράλληλα αναγνωρίζεται και απορρίπτεται η αποτυχία. Αυτό το γεγονός, λοιπόν, όπως λέει είναι εκείνο που κάνει αδύνατο τον απόλυτο μετασχηματισμό της κοινωνίας μας σε "δίκαιη".
Αυτό σε καμία περίπτωση δε σημαίνει ότι η ελεύθερη αγορά λειτουργεί εξ ορισμού άδικα, κάθε άλλο μάλιστα. Το μόνο που λέει ο Χάγιεκ είναι ότι η ελεύθερη αγορά δε λειτουργεί στο επίπεδο της κοινωνίας με κριτήρια "δικαιοσύνης". Και για αυτό το λόγο το αποτέλεσμα δε θα είναι ποτέ "δίκαιο" με την απόλυτη έννοια. Το αποτέλεσμα όμως της ελεύθερης αγοράς θα είναι ενδεχομένως το πιο "δίκαιο" από όλα τα αποτελέσματα που θα είχε οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική από την ελεύθερη αγορά πολιτική.
Επίσης, ο Χάγιεκ στο παραπάνω βίντεο δεν ασχολείται ούτε με την κοινωνική πολιτική που μπορεί να θέλει να ασκήσει ένα κράτος. Δεν απορρίπτει στο παραπάνω βίντεο, για παράδειγμα, μία κρατική πολιτική κατά της φτώχειας, εκείνο που απορρίπτει ως ανέφικτο είναι απλώς τη δυνατότητα "δίκαιης" ανταμοιβής της εργασίας...