Δράση υπέρ των δημοσίων υπαλλήλων

Η δράση και ο Στέφανος Μάνος υποστηρίζουν ότι πρέπει να απολυθούν με κάποιο μηχανισμό περίπου 400.000 δημόσιοι υπάλληλοι. Θα έλεγε κανείς από αυτή την πρόταση ότι η δράση είναι καθαρά ένα κόμμα κατά των δημοσίων υπαλλήλων, ότι, δηλαδή, ακόμα και αν η πολιτική της θα είχε ίσως κάπως καλύτερα αποτελέσματα για τα υπόλοιπα κομμάτια του πληθυσμού, εντούτοις ειδικά για τους δημοσίους υπαλλήλους είναι τελείως εχθρική. Αυτή είναι και μία από τις βασικότερες κριτικές που δέχεται η δράση. Παρόλα, αυτά εγώ θα υποστηρίξω ακριβώς το αντίθετο, ότι στην πραγματικότητα η δράση είναι όχι μόνο υπέρ των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά και με μία έννοια είναι το μόνο κόμμα με μία συνολική πρόταση υπέρ των συμφερόντων των δημοσίων υπαλλήλων.

Η σύγκριση, όμως, των προτάσεων των κομμάτων δεν μπορεί να γίνει μόνο με βάση τα λόγια και τις ευχές των κομμάτων προεκλογικά. Θα πρέπει να συγκριθούν τα κόμματα με βάση τι θα γίνει στην πράξη αν προσπαθήσουν να εφαρμόσουν αυτά που λένε. Τώρα, δηλαδή, μπορεί τα κόμματα να λένε ότι θα απολύσουν πολύ λιγότερους από 400.000, αλλά είναι βέβαιο ότι η άποψη τους θα αλλάξει προς το χειρότερο μετεκλογικά και θα αλλάξει ακόμα περισσότερο, αν το πρόγραμμά τους πάει χειρότερα από ότι υπολογίζουν. Πόσα εξάλλου πράγματα έγιναν τα τελευταία δύο χρόνια τα οποία διαψεύδονταν μέχρι και μήνες πριν υιοθετηθούν; Από την άλλη, η δράση έχει ένα πρόγραμμα που όσο και αν αρέσκονται οι διάφοροι να το χαρακτηρίζουν «σκληρό» έχει ξεκάθαρη κατεύθυνση και είναι τέτοιο που να καθιστά με μεγάλη βεβαιότητα τα δημοσιονομικά μας βιώσιμα. Για αυτό το λόγο, η δράση έχει ένα ξεκάθαρο προβάδισμα σε σχέση με τα κόμματα τα οποία έχουν τέτοιες προτάσεις που στην πράξη δε θα μπορέσουν να σταθούν και θα χρειαστεί να συνοδευθούν από άλλα άγνωστα μέτρα. Εξάλλου, αφού κανένα άλλο κόμμα δεν μπορεί να υποσχεθεί με τέτοια βεβαιότητα όσο η δράση ότι αποφύγαμε την ασύντακτη κατάρρευση των δημοσίων οικονομικών, που θα είχε τραγικές και άμεσες συνέπειες για τους δημοσίους υπαλλήλους, πώς μπορεί να υποστηρίζει ότι πάντως η απόλυση 400.000 δημοσίων υπαλλήλων με σημαντικές αποζημιώσεις είναι κάτι χειρότερο;

Δε σταματούν, όμως, εδώ τα πλεονεκτήματα της πρότασης της δράσης. Και ένα πολύ χειροπιαστό πλεονέκτημα είναι ότι η δράση ποτέ δεν υποστήριξε τη μείωση μισθών στο δημόσιο για υπαλλήλους που δεν πληρώνονταν σημαντικά περισσότερο από το μέσο όρο. Αντίθετα, τα κόμματα εξουσίας αυτό έπραξαν, ενώ όλα ουσιαστικά τα κόμματα φαίνεται να προτιμούν τις οριζόντιες περικοπές από τις απολύσεις. Ακόμα χειρότερα, τα περισσότερα κόμματα φαίνεται να προτιμούν τις οριζόντιες περικοπές από τη μείωση των μισθών στις υψηλόμισθες ομάδες του δημοσίου. Ακόμα και ο ΣΥΡΙΖΑ, αν ήταν αναγκασμένος να κόψει δαπάνες, οριζόντιες περικοπές θα έκανε. Η δράση, όμως, προτιμά τη μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων. Γιατί πιστεύει ότι οι μισθοί στο δημόσιο δεν είναι υψηλοί (παρόλο που είναι υψηλότεροι από τον ιδιωτικό τομέα), πιστεύει, δηλαδή, ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν να προσφέρουν και να είναι παραγωγικότεροι σε σχέση με τους μισθούς που παίρνουν. Ένα βασικό εργαλείο, για να επιτευχθεί η παραγωγικότητα είναι ακριβώς να λαμβάνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι σημαντικές απολαβές. Αυτό, όμως, δεν μπορεί ποτέ να γίνει σε αυτό το τεράστιο και για αυτό το λόγο αντιπαραγωγικό δημόσιο. Η δράση προτείνει να μείνουν τόσοι δημόσιοι υπάλληλοι, ώστε να μπορέσει το σύστημα να γίνει παραγωγικό και να δικαιολογούνται πράγματι οι απολαβές των δημοσίων υπαλλήλων από το όφελος που θα έχουν οι πολίτες από τις κρατικές υπηρεσίες.

Έτσι, ερχόμαστε και σε μία άλλη προσφορά των προτάσεων της Δράσης. Ο συνδυασμός της μείωσης του όγκου του δημοσίου τομέα μαζί με τη βελτίωση του τρόπου διοίκησης και την αναβάθμιση των διοικητών που θα μπορούσε να προσφέρει η Δράση με τα στελέχη της είναι η μοναδική πολιτική πρόταση που δίνει κάποια ελπίδα ότι μπορεί να ξεβαλτώσει το δημόσιο στην Ελλάδα. Οι ελπίδες βέβαια για αυτό τον άθλο είναι υπερβολικά μικρές, καθώς οι κρατικοί μηχανισμοί δείχνουν ιστορικά να είναι παντρεμένοι με την αναποτελεσματικότητα και συχνά με τη ματαιότητα ή ακόμα χειρότερα την καταστροφή. Αν το συλλογιστεί κανείς, τα μονίμως αντιπολιτευόμενα κόμματα, στη μανία τους να είναι «αντιμνημονιακά» και να αντιδρούν σε οτιδήποτε προτείνουν τα κόμματα εξουσίας, δεν έχουν σχεδόν καμία πρόταση για το πώς φαντάζονται ότι θα έπρεπε να είναι δομημένο το κράτος (αν εξαιρέσουμε ότι το ΚΚΕ ονειρεύεται ένα πολύ συγκεκριμένο μοντέλο που εφαρμόστηκε στη Σοβιετική Ένωση...) και γενικότερα τα κόμματα, με λίγες εξαιρέσεις, δεν έχουν στελέχη με εντυπωσιακές διοικητικές ή άλλες ικανότητες. Η μετατροπή του δημοσίου τομέα σε ένα ζωντανό και δημιουργικό κομμάτι της κοινωνίας είναι προφανέστατα κάτι που θα έπρεπε να στηρίξουν οι πρωταγωνιστές σε αυτή τη διαδικασία.

Τέλος, οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι και αυτοί πολίτες. Τα οφέλη από την παύση της αβεβαιότητας που θα παρατηρηθεί, όταν καταστεί το κράτος βιώσιμο, τα οφέλη από τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης για τη συντήρηση του κράτους και τα οφέλη από την αναβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών του κράτους θα είναι τόσο σημαντικά για την οικονομία, την κοινωνία και τον πολίτη που αποτελούν ασφαλώς αξιοσημείωτο λόγο ακόμα και για ένα δημόσιο υπάλληλο να στηρίζει τις πολιτικές της δράσης. Πολύ περισσότερο, όμως, είναι ο καλύτερος και πιο αξιόπιστος τρόπος, για να βγούμε από το φαύλο κύκλο στον οποίο έχουμε πέσει.

Στο άρθρο αυτό συγκρίνω τη δράση κυρίως με τα κόμματα που είτε είναι στη βουλή ήδη είτε φαίνεται να μπαίνουν στη βουλή με βεβαιότητα. Αντίθετα, δεν αναφέρομαι στη Δημοκρατική Συμμαχία που έχει ασφαλώς προτάσεις προς τη σωστή κατεύθυνση, η οποία όμως, επίσης, υστερεί κατά τη γνώμη μου στην ποιότητα των προτάσεων σημαντικά σε σχέση με τη δράση. Επίσης, προς τη σωστή κατεύθυνση φαίνεται να είναι και η δημιουργία ξανά, της οποίας, όμως, η πρόταση δεν είναι ακόμα τόσο ολοκληρωμένη και δεν ξέρουμε ακριβώς τι προτείνει.

Τα στελέχη της Δράσης αντιλαμβάνονται ότι είναι δύσκολο να πείσουν δημοσίους υπαλλήλους να την στηρίξουν και ότι το κοινό της Δράσης πρέπει τουλάχιστον προς το παρόν να αναζητηθεί προς τον ιδιωτικό τομέα. Η πραγματικότητα, όμως, αν και δύσκολο να επικοινωνηθεί, είναι ότι η Δράση αποτελεί την καλύτερη επιλογή και για εκείνους των οποίων προτείνει την απόλυση. Οι λύσεις στα προβλήματά μας δε θα δοθούν, αν η δική μας ομάδα υπερισχύσει των αντιπάλων στην κοινωνία, αλλά, αντίθετα, αν καταφέρουμε να σπάσουμε εκείνους τους μηχανισμούς που καθηλώνουν και διαλύουν τις δυνατότητες συνεργασίας μας και αποτρέπουν την πολλαπλασιαστική αύξηση του έργου που όλοι μαζί μπορούμε να δημιουργήσουμε.